De stenotypiste is terug!

Waar zijn de tijden gebleven, dat we een brief eenvoudig konden dicteren aan de stenotypiste?
En dat we ons niet meer druk hoeven te maken om typefouten, want de typist(e) maakt van ons concept wel iets moois?

We schrijven 1990. De tekstverwerkers en PC's doen hun intrede op de kantoren. Zij luiden het vertrek in van de stenotypistes, aan wie we onze brieven dicteren, en de tekenkamer, die onze presentaties maakt. Vanaf dat moment moeten we dat zelf doen met programma's als WordPerfect en WP Presentations.

Ik heb dit nooit een goed idee gevonden. Nu moesten we zelf leren typen en dat was geen succes. Je mocht niet meer dan drie typefouten op een pagina hebben. Dat was voor ons soort mensen een schier onmogelijke opgave.
Wij waren meer uren bezig met het typen en corrigeren van onze teksten dan met het bedenken van goede dingen. We moesten nu ook zelf onze presentaties maken: het kantoor dat daar speciaal voor toegerust was, verdween. Daardoor verdween de standaardisatie. Bovendien gingen ontelbare uren verloren aan het geklooi met codes, macro's, huisstijlen en geëmmer met kleuren en grafische elementen. Dit kostte veel meer tijd (en dus geld) dan de beroepskrachten besteed zouden hebben aan onze brieven, memo's en presentaties.

Maar ja, zo ging het nu helemaal. Dat heette 'vooruitgang'. Nee, geef mij maar de typist(e) terug die van mijn conceptdocument vol typefouten en aantekeningen een fatsoenlijk document weet te maken in de tijd die ik dan weer besteed de volgende creatie.

De computers zouden ons leven makkelijker maken. Zij zouden het werken eenvoudiger maken en ons veel dingen uit handen nemen. We weten allemaal dat dit niet helemaal gelukt is. Ik zit zelf wekelijks in het inloopcafé voor gebruikers van smartphones, tablets en laptops en daar zie je dat, ondanks het feit dat de techniek enorm is verbeterd, het voor gewone mensen nog steeds lastig is om deze apparaten op een intuïtieve manier te gebruiken.

Mijn handschrift is nogal onleesbaar. Daarom zag ik de typemachine en later de computer als een uitkomst om anderen te kunnen laten lezen wat ik wilde schrijven. Helaas heb ik op de lagere school nooit een typecursus gevolgd (dat deden jongens niet) waardoor ik nog steeds met zes á zeven vingers typ en daarbij de nodige fouten maak. Ondanks het feit dat ik regelmatig (delen van) typecursussen heb gevolgd (online weliswaar) is het me niet gegeven om vrijwel foutloos te kunnen typen. Dat kost mij heel veel tijd.

Al rond 1999 was het mogelijk om tegen de computer te praten, waarna hij de tekst interpreteerde en uitwerkte. Ik werkte rond die tijd al met een programma Freespeech van Philips. Ik kon toen al commando's geven als 'komma', 'punt' en 'nieuwe regel'.  Zie dit artikel in Trouw. Helaas verdween dat programma van de consumentenmarkt en moest ik het daarna weer helemaal zelf doen.

Nu, bijna twintig jaar verder, kun je bij Microsoft, Amazone, Apple en Google dicteren en (in ieder geval bij Google) ook leestekencommando's geven. De Nederlanders waren hier tot voor kort nog van verstoken, maar ik merkte vanochtend dat wij dat nu ook kunnen.

En dat kan overal waar je Google gebruikt. Dat is op je Android smartphone en tablet, in de Chrome browser en op de Chromebook.

Ook in apps als WhatsApp en e-mail hoef je alleen maar op het microfoontje op het toetsenbord (niet van de app zelf) te klikken en te gaan praten. Je kunt zien hoe Google je probeert te verstaan, te begrijpen en er dan iets zinnigs van probeert te maken. Het is nog niet perfect, maar het voorkomt wel het gedoe met dikke vinders op een klein toetsenbordje en de ongewilde 'correcties' vlak voor je een bericht verstuurt.

Vooral voor ouderen en voor mensen die moeilijk kunnen typen, is dit een uitkomst.

Op Chromebooks is het sinds Chrome OS versie 70, die deze maand automatisch geïnstalleerd is,  mogelijk om de dicteerfunctie overal te gebruiken. Je moet dan wel even iets instellen:

  1. Klik rechtsonder op de statusbalk en dan op het instellingentandwieltje.
  2. Klik rechtsboven in de blauwe balk die dan verschijnt op het vergrootglas.
  3. Typ in het zoekveld het woord 'dicteren' en druk dan op de entertoets.
  4. Klik op 'Toegankelijkheidsfuncties beheren'.
  5. Schuif naar beneden tot je dit ziet staan: Dicteren inschakelen (spreken om te typen).
    Klik de knop rechts daarvan aan, zodat hij blauw wordt.
  6. In de status is een knop met een microfoon erin zichtbaar.
  7. Klik op de knop en geef de knop de rechten waar hij om vraagt.
  8. Klaar.
Als je op die knop klikt, kun je spreken, en probeert Google je te begrijpen. Je hebt er overigens wel een internetverbinding voor nodig, want de spraakherkenning gebeurt bij Google zelf, niet op jouw apparaat.
  • Zeg 'punt', 'komma', 'nieuwe regel', 'nieuwe alinea', 'vraagteken' en 'uitroepteken' om de tekst op te maken en met leestekens aan te vullen.
  • De Chromebook stopt met luisteren als je langer dan ongeveer twee seconden niets zegt.
  • Na een punt begint Google een nieuwe zin met een hoofdletter.
Ik heb deze blog grotendeels geschreven door te dicteren. Het is wel even wennen, en je moet hier en daar nog wel wat aanpassen, maar in het algemeen gaat het dicteren veel sneller dan het typen en achteraf herstellen van allerlei typefouten. Veel plezier ermee!







Populaire posts van deze blog

Vlinders in Frankrijk

Een fazant in de tuin!

Je kunt nu je Chromebook ontgrendelen met een pincode